मानसिक रोग होतात कसे...

आजही 'मानसिक रोगांबद्दल' 'चुप्पी' साधली जाते, याचा अनुभव 'समुपदेशन' करताना मला येत असतो.. माणसं बोलतात, चालतात किंवा जगतात असं आपण म्हणू?.. पण 'मनात' जे सलत असतं ते कितीसं बोलतात.. असच वाटून जातं, counseling करताना.. 

  मानसशास्त्राने सांगितले आहे, 'तुमचे विचार , तुमच्या भावना' या तुमच्या 80% रोगांचे मूळ आहे आणि हे सर्वांना माहीत आहे.. तरीही.. स्वतःच्याच मनाला सलणाऱ्या, दुखवणाऱ्या आणि अशा साचलेल्या, न व्यक्त झालेल्या , विचारांचं, भावनांचं ओझं घेऊन आपण जगत असतो.. प्रसंगी याच भावना, विचार 'मानसिक रोगात' परावर्तित होतात..आणि इथे सुरू होतो 'लपवा-छपवीचा खेळ' 'आम्हाला स्वतःलाच स्वतःच्या आजाराबद्दल बोलायची भीती वाटू लागते' मेंदू, मन जस आपल्या शरीराचा भागच नाही.. श्रम करतो तेव्हा शरीर थकत, आजारी पडतं.. जातोच आपण 'डॉक्टरकडे' काहीजण तर कोणकोणती औषध दिली याबद्दल चर्चा देखील करतात.. पण जेव्हा 'एखादा मानसिक आजार' होतो तेव्हा मात्र 'मेंदू आणि मन, आजारी पडणं' म्हणजे 'चार लोकांमध्ये मान खाली घालायला लावणं' असं वाटू लागतं..एका 'मानसिक रोग्याला' त्याच्या घरातल्याच व्यक्ती स्वीकारत नाहीत की त्याला एखादा मानसिक रोग झाला आहे, आणि स्वीकारलंच त्याला 'जी वागणूक दिली जाते, ते पाहून वाटतं 'खरंच, या व्यक्ती 'रोग्याची आपली माणसं आहेत'.. हे सर्व त्या घरांमध्ये घडतं 'जिथे 'मानसिक आरोग्य' असं काही असतं हेच माहीत नसतं.. 

   एखाद्या व्यक्तीला 'मानसिक रोग' होणे ही एक सामान्य नि साधी घटना आहे.. याचा स्वीकार प्रत्येक व्यक्तीने करावा ही गरज आहे काळाची.. 

   मानसिक रोग लवकर बरे होत नाही, चिवट असतात, औषध सतत घ्यावी लागतात ..हे मान्य करू..पण ज्यांना हे मानसिक आजार होतात , त्यांच्या मनावर किती आघात झाले होते? किती काळापासून झाले होते? याचा विचार केला आहे कधी?.. 

मानसशास्त्राचा अभ्यास करता करता एक गोष्ट समजून चुकले आहे मी, 'मानसिक रोग होतात' हे एक सत्य आहे, पण त्या मागचे कारण एकच आहे, 'माणसांच स्वतःच्या भावनांशी प्रामाणिक नसणं, अव्यक्त राहणं..स्वतःच्या योग्य  भावनांचे दमन करणं'..

©®स्नेहा..

Pursuing M.A. Clinical Psychology)